Gisteren naar een interessante dag geweest over het slavernijverleden in het Tropenmuseum in Amsterdam. Daar werd een themadag georganiseerd met als titel ‘Gedeelde geschiedenis: gesprekken over het slavernijverleden’.
Deze themadag werd georganiseerd door het Research Center for Material Culture (RCMC). Het RCMC is het wetenschappelijk instituut van het National Museum van Wereldculturen. Reden is het bezoek van Lonnie Bunch, directeur van het Smithsonian National Museum of African American History and Culture.
De afbeelding Happy Room uit de serie Slaves of Holland van fotograaf Nardo Brudet (die hierboven staat afgebeeld) maakte grote indruk op de gasten. Het beeld werd gebruikt in de publiciteitsuitingen voor de bijeenkomst. Het laat zien hoe je op een simpele manier effectief een boodschap kunt overbrengen.
De dag werd geopend door minister Jet Bussemaker van Onderwijs, Cultuur en
Wetenschappen die wees op de rol van erfgoedinstellingen om hun instellingen en collecties te ontsluiten op een verbindende manier.
Er waren korte introducties van Catherina Hall (University of London), Jean Francois Maricom (International Slavery Museum Liverpool) en Alex van Stipriaan (Erasmus Universiteit Rotterdam). Deze gingen over onderzoek naar het slavernijverleden.
Catherina Hall (University of London) vertelde het gehoor over hoe het Verenigd Koninkrijk omgaat met het slavernijverleden (slavery business) en wij kwamen er achter dat ook daar de autochtone bevolking zich ongemakkelijk voelt bij het bespreekbaar maken van dit verleden en dat medewerking van de overheid ver te zoeken is. Zij liet ons zien op welke wijze haar instituut deze geschiedenis digitaal ontsluit en wij kunnen hier op veel punten een voorbeeld aan
nemen.
Jean Francois Maricom (International Slavery Museum Liverpool) liet zien op welke wijze zijn museum de gemeenschap bij haar activiteiten betrekt en hoe belangrijk het is om een draagvlak te creëren. Hij heeft ook een museum in Guadeloupe opgezet en wees erop dat het belangrijk is om je publiek met je boodschap te bereiken. De eerste indruk is belangrijk en hij vroeg het publiek om terug te denken hoe het voelde als een kind van zes jaar oud. Hoe keek je toen aan tegen zaken. De vertaalslag maken naar jongeren is van belang.
Na de korte introducties en een Q & A sessie onder leiding van Valika Smeulders waren er vijf sessies waaruit kon worden gekozen. Slavernijverleden in erfgoedcollecties; Slavernij: Archieven en onderzoek in Nederland; Slavernij: Kunst en cultuur in Nederland; Slavernijverleden en erfenis in het onderwijs en Verontschuldigingen en eerherstel.
In de eerste sessie over slavernijverleden in erfgoed collecties werd ruim aandacht besteed aan hoe collecties en voorwerpen worden gepresenteerd. Daar valt nogal wat op af te dingen. Decolonizing the museum is een belangrijk onderwerp. Eveline Sint Nicolaas van Rijksmuseum kondigde aan dat het museum een tentoonstelling gaat maken over slavernij.
In de sessie over verontschuldigingen en eerherstel werd o.a. aandacht besteed aan repentance and reparation. Voorts waaruit reparatie zou moeten bestaan. De middag werd afgesloten met een algemene sessie over slavernijverleden en de gedeelde toekomst. Daar werden actiepunten geïdentificeerd. Duidelijk is dat het gaat om een gedeelde geschiedenis en dat inclusief moet worden gedacht.
De middag werd afgesloten met een sprankelend optreden van Sabrina Starke.
In het avondprogramma kwam de eregast aan het woord. Lonnie Bunch werd geïnterviewd door Wayne Modest. Hij maakte ons deel van zijn ervaring hoe het museum
werd opgezet. Toen twaalf jaar geleden hiermee werd begonnen hadden zij geen collectie. De gemeenschap heeft veel zaken ter beschikking gesteld waardoor bij de opening sprake was van een top collectie. Bunch gaf goede tips, do’s and don’ts. Inclusiviteit en de betrokkenheid van de gemeenschap zijn een rode draad.
Al met al vertrok ik met een kladblokje vol met aantekeningen die het overdenken waard zijn…
